Hyperventilatieklachten

Hyperventilatie verwijst naar een situatiegebonden stress-respons en is gelinkt aan onze fight-flight reactie. Evolutionair gezien zijn de bedreigingen waar we dagelijks mee geconfronteerd worden sterk veranderd (bv. presentatie geven voor groot publiek versus vluchten voor een beer; deadlines halen versus vechten tegen vijandige stam), terwijl ons stress-systeem nagenoeg ongewijzigd is gebleven. In onze moderne maatschappij hebben we vaak eerder te maken met symbolisch gevaar dan met reëel levensgevaar. ‘Vechten’ of ‘vluchten’ zijn niet de meest voordelige responsen bij bv. het geven van een presentatie, maar toch gaat ons lichaam deze situatie als even levensbedreigend inschatten als moest er een leeuw voor ons staan. Kortom: ons stress-systeem bouwt als gevolg van de dreiging wel automatisch de nodige energie op, terwijl we deze energie niet afvoeren door in beweging te komen, door effectief weg te rennen of te vechten. We gaan meer ademen dan ons lichaam op dat ogenblik fysiologisch nodig heeft. We ademen veel koolzuurgas (CO2) uit, terwijl we ons lichamelijk niet inspannen. Hierdoor produceren we dus geen extra koolzuurgas. De hoeveelheid CO2 in het bloed wordt minder en hierdoor verandert de zuurtegraad (pH) in het lichaam. Wanneer de CO2 waarden onder een bepaalde ondergrens dalen, spreken we van een toestand van hypocapnie, hetgeen allerlei lichamelijke klachten met zich meebrengt.

Het aantal en type klachten dat optreedt bij hyperventilatie verschilt vaak per persoon. De klachten kunnen zelfs bij één persoon van dag tot dag wisselen.

De meest voorkomende klachten zijn:

• Ademhalingsklachten: kortademigheid; beklemd gevoel/druk op de borst; veel zuchten; snelle en/of diepe ademhaling; benauwdheid; ademnood
• Hartklachten: hartkloppingen; pijn of steken op de borst; hartbonzen
• Klachten in ledematen en mond: stijfheid van spieren; trillen en kramp van de handen; tintelingen in handen of rond de mond; prikkelende tong; krampen in de benen; tintelingen in benen of voeten; koude handen of voeten; het gevoel niet goed te kunnen praten, de mond niet goed te kunnen bewegen; slappe ledematen
• Cerebrale klachten: duizeligheid; zwart worden voor de ogen; het gevoel flauw te vallen; transpireren; koud of warm worden; hoofdpijn; het gevoel niet in de realiteit te zijn, alsof je in een film meespeelt; het gevoel in een tunnel te leven, derealisatie; licht gevoel in het hoofd; slecht zien, waas voor de ogen; onwezenlijk gevoel; concentratiestoornissen
• Maagdarmklachten: misselijkheid; buikpijn; maaglast; overgeven; diarree of verstopping
• Klachten ten gevolge van aërofagie: prop in de keel; droge mond; opgeblazen gevoel in buik; boeren of winderigheid
• Algemene klachten: gespannenheid; prikkelbaarheid; angst; paniek; moeheid; slaapproblemen

Hyperventilatie kan voorkomen bij zeer uiteenlopende diagnoses (o.a. overspannenheid, paniekstoornis, PTSS, ….) en mag niet over het hoofd worden gezien.